اساساً برنامه ماه مبارك رمضان برنامه انسان سازي است؛ يعني برنامه اين است كه انسانهاي معيوب در اين ماه خود را تبديل به انسانهاي سالم، و انسان هاي سالم خود را تبديل به انسانهاي كامل كنند.
برنامه ماه مبارك رمضان برنامه تزكيه نفس است، برنامه اصلاح معايب و رفع نواقص است، برنامه تسلط عقل و ايمان و اراده، بر شهوات نفساني است، برنامه دعاست، برنامه پرستش حق است، برنامه پرواز به سوي خداست، برنامه ترقي دادن روح است، برنامه رقاء دادن روح است.
اگر بنا باشد كه ماه مبارك بيايد و انسان سي روز گرسنگي و تشنگي و بي خوابي بكشد و مثلا شبها تا دير وقت بيدار باشد و به اين مجلس و آن مجلس برود و بعد هم عيد فطر بيايد، و با روز آخر شعبان يك ذره هم فرق نكرده باشد، چنين روزه اي براي انسان اثر ندارد.
اسلام كه نمي خواهد همينطور مردم دهانشان را بندند؛ دهانشان را بندند يا نبندند«براي اسلام فرق نميكند»؛ نه، با روزه گرفتن قرار است كه انسان ها اصلاح بشوند. چرا در روايات ما آمده است كه بسياري از روزه داران هستند كه حظ و بهره آنها از روزه، جز گرسنگي چيزي نيست. بستن دهان از غذاي حلال براي اين است كه انسان همراه آن سي روز تمرين كند كه زبان خود را از گفتار حرام بندد، غيبت نكند، دروغ نگويد، فحش ندهد.
باز اين از همان امور معنوي و باطني و ملكوتي است كه زني آمد خدمت پيغمبر اكرم (ص) در حالي كه روزه داشت. رسول اكرم شير يا چيز ديگري به او تعارف كرد و فرمود: بگير و بخور. گفت: يا رسول الله! روزه دارم. فرمود: نه، روزه نداري؛ بگير و بخور. گفت: نه، روزه دارم. باز رسول اكرم اصرار كرد كه بخور. گفت: نه روزه دارم؛ واقعا روزه دارم- چون به حساب خودش واقعا روزه داشت ، ولي روزه ظاهري مثل روزه هاي ما – فرمود: تو چگونه روزه داري، حال آنكه گوشت برادر (يا خواهر) مومنت را يك ساعت پيش خوردي (غيبت كردي)؟ ميخواهي الان به خودت ارائه دهم كه تو گوشت خورده اي؟ قي كن! يكدفعه قي كرد و لخته هاي گوشت از دهانش بيرون آمد. انسان روزه بگيرد و غيبت كند، يعني دهان جسم خودش را از غذاي حلال بندد و دهان روح خود را براي غذاي حرام باز كند.
چرا به ما گفته اند يك دروغ كه انسان بگويد تعفني از دهان او بلند مي شودكه تا هفت آسمان، فرشتگان را متاذي مي كند؟ آنوقت مي گويند چرا انسان وقتي در جهنم است ، اينقدر جهنم عفونت دارد؛ عفونت جهنم، همين عفونت هايي است كه ما خودمان در دنيا ايجاد كرده ايم، همين دروغ هايي است كه خودمان مي گوييم. دشنام دادن هم همينطور است.
تهمت زدن سرور همه اينهاست، چون تهمت زدن هم رذيلت دروغ گفتن را دارد و هم رذيلت غيبت كردن را. چون آدمي كه غيبت مي كند، راست مي گويد و بدگويي مي كند. و آدمي كه دروغ مي گويد دروغ مي گويد، ولي بد گويي كسي را نميكند؛ يك دروغي مي بافد و مي گويد. ولي آدمي كه تهمت مي زند، درآن واحد، هم دروغ مي گويد و هم غيبت مي كند؛ يعني دو گناه كبيره را با يكديگر انجام مي دهد.
آيا صحيح است يك ماه رمضان بر ما بگذرد كه در آن ماه ما يك سلسله تهمتها به يكديگر بسته باشيم؟ ماه رمضان براي اين است كه مسلمين ، بيشتر اجماع كنند؛ عبادتهاي اجتماعي انجام دهند و در مساجد جمع شوند ، نه اينكه ماه رمضان وسيله تفرقه قرار گيرد.
