آیا "حباب مسکن" تخلیه شده است؟

فرارو- "تا بیست سال آینده نمی‌توان در بازار مسکن از حباب صحبت کرد." یک کار‌شناس حوزه مسکن با بیان این مطلب گفت: تا زمانی که با رکود مواجه باشیم نمی‌توان درصد افزایش یا کاهش قیمت را مبنای تحلیل بازار قرار داد.

تازه‌ترین گزارش فصلی مرکز آمار درباره قیمت مسکن نشان می‌دهد معدل قیمت هر مترمربع از آپارتمان‌های مسکونی تهران در یک‌سال ۹۳ «بدون کوچک‌ترین تغییر» نسبت به یک‌سال ۹۲ در سطح ۳ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان ثابت مانده است. پیش از این نیز دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن با اعلام معدل قیمت مسکن ۹۳ از رشد 6.4 درصدی و رسیدن به سطح ۴ میلیون و ۱۳۶ هزار تومان خبر داده بود.

برخی کار‌شناسان و رسانه‌های اقتصادی با تکیه بر این آمار و ارقام از «تخلیه حباب» در بازار مسکن سخن می‌گویند. این در حالی است برخی از فعالان این بازار این تحلیل را رد کرده و اعتقاد دارند که عدم افزایش قیمت متاثر از رکود بازار است.

بیت الله ستاریان، کار‌شناس بازار مسکن در گفت‌و‌گو با فرارو در این خصوص گفت: تا زمانی که در بازار و به طور کلی اقتصاد کشور با رکود مواجه باشیم نمی‌توان درصد افزایش یا کاهش قیمت را مبنای تحلیل بازار قرار داد.

وی با اشاره به تعداد محدود معاملات مسکن، گفت: در تحلیل بر مبنای قیمت مسکن باید میزان معاملات در یک دوره زمانی را نیز در نظر داشت و این طور نیست که وقتی در ماه ۱۰ هزار معامله صورت می‌گیرد را با اکنون که ماهانه به سختی ۵۰ معامله مسکن داریم مقایسه کرد و نتیجه گرفت که حباب نرخ مسکن از میان رفته است.

این فعال اقتصادی ادامه داد: به اعتقاد من این انتقاد حتی متوجه بانک مرکزی و اعلام کاهش نرخ تورم نیز می‌باشد. زیرا در شرایطی که اقتصاد در رکود است و در آمد سرانه بالا نرفته، تاکید بر کاهش نرخ تورم صحیح نیست لذا بازار مسکن را نیز باید متاثر از اقتصاد کلان دید و تحلیل کرد.

ستاریان با تاکید بر غلط بودن استفاده از عبارت «حباب مسکن» گفت: حباب در قیمت مسکن زمانی ایجاد می‌شود که بازار متعادل و در رونق باشد و بخش‌های دیگر اقتصاد با افزایش میزان تسهیلات یا... ارزش کاذب به مسکن دهند در این صورت در قیمت حباب ایجاد می‌شود. به عنوان مثال زمانی که بیش از ۹۰ درصد ارزش مسکن تسهیلات اعطا شود و عرضه و تقاضا هم متعادل باشد باید منتظر حباب قیمتی بود اما این اتفاق در بازار مسکن ایران هرگز رخ نداده است.

وی افزود: در این شرایط که با کسری بالا و رکود در اقتصاد مواجه هستیم تا ده یا بیست سال آینده هم نمی‌توان از شکل گیری حباب در قیمت صحبت کرد. در شرایط کنونی که می‌گویند وام ۸۰ میلیونی – که درصد کمی از ارزش مسکن است – قیمت را بالا خواهد برد باید این طور نتیجه گرفت بازار پتانسیل افزایش قیمت دارد و خبری از حباب نیست.

این فعال اقتصادی در پاسخ به اینکه راهکار مناسب برای برون رفت بازار مسکن از شرایط رکودی فعلی چیست، گفت: راهکار شاخص برای این کار «شوک ساختمانی» است. یعنی با تزریق پول به بخش ساختمان به بازار رونق دهیم زیرا گردش پول در بخش مسکن بسیار سریع است و پولی که به پیمانکار داده می‌شود بلافاصله در مشاغل و حرفه‌های مختلف جاری می‌شود.

به گفته وی این پول را با پرداخت بدهی دولت به پیمانکاران، راه اندازی پروژه‌های ناتمام عمرانی، ارایه تسهیلات و... می‌توان به بازار تزریق کرد اما متاسفانه عزمی برای این کار وجود ندارد.

ستاریان در واکنش به اینکه عدم وجود اراده تزریق پول به بازار ناشی از کمبود منابع مالی دولت است، گفت: می‌توان پذیرفت که بخشی از مشکلات به خاطر منابع مالی باشد اما این مشکل تا حدی نیست که چندهزار میلیارد پول پیمانکاران را ندهند. به اعتقاد من مشکل از جایی آغاز می‌شود که دولت برنامه اقتصادی مستقلی ندارد و همه برنامه‌های خود را به مسایل سیاست خارجی مربوط کرده است.

وی افزود: اقتصاد کشور اکنون در حالت انتظار به سر می‌برد و همه بخش‌های اقتصادی منتظر دیدن نتیجه مذاکرات هسته ای هستند. تجار دست به واردات و صادرات نمی‌زنند زیرا در مورد نرخ ارز پس از توافق نگران هستند. به عبارت دیگر چون دولت خود منتظر به ثمر رسیدن مذاکرات است همه اقتصاد نیز در این حالت انتظار گرفتار شده است.

این کار‌شناس حوزه مسکن در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه توافق هسته ای در بازار مسکن چه اثری خواهد داشت، گفت: این توافق به صورت مستقل هیچ اثری در بخش مسکن ندارد و خروج از رکود این بازار تنها به سیاست‌های اقتصادی دولت بستگی دارد لذا اگر اراده و تصمیمی مبنی بر تزریق پول به اقتصاد وجود داشته باشد می‌توان امیدوار بود که بازار مسکن آن پول را جذب کرده و از رکود خارج شود.