در آن دوره با حجم بمباران‌ها حتي نمي‌گذاشتند ما نفت صادر كنيم و قيمت نفت ايران را به دو دلار رساندند به گونه‌اي كه درآمد ساليانه ما سه ميليارد دلار شد و ما با سه ميليارد دلار در سال هم معيشت مردم تامين مي‌شد و هم اينكه جنگ را اداره مي‌كرديم.
هنگامی که به او می گویم دومین گفت وگو با خاندان صفوی است و پیش از این با سلمان صفوی به بحث نشسته ایم با لبخندی می گوید" البته ما دو تا خیلی با هم تفاوت داریم " که البته سخن درستی است چه آنکه سلمان فلسفه خوانده و بیش از تهران در لندن مقیم است اما سرلشگر «سيديحيي رحيم‌صفوي» دستيار و مشاور عالي فرمانده كل قوا هنوز ذهن بسياري را به سال‌هاي فرماندهي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي رهنمون ميكند.
اين مصاحبه كه پيش از سال جديد انجام شده است درباره انقلاب و آسيب‌هايش است..دکتر صفوی هم اکنون استادیار داشنگاه های شهید بهشتی، امام صادق (ع) و امام حسين است.
بزرگ‌ترين هدف امام (ره) در رهبري انقلاب ايران چه بود و مردم با چه انگيزه‌اي از ايشان حمايت كردند؟
بزرگ‌ترين هدف امام را بايد در سه مقياس محيط ملي يعني در داخل كشور، محيط منطقه‌اي يا محيط جهان اسلام و محيط جهاني تقسيم‌بندي كرد.
امام (ره) دو هدف اساسي در ارتباط با كشور و ملت ما داشتند كه يكي ساقط‌كردن حكومت وابسته و ديگري برقراري حكومت اسلامي مبتني بر آراي مردم بود.
در بعد جهان اسلام به دنبال بيداري همه ملت‌هاي اسلامي و به‌دست‌گرفتن سرنوشت خود بود. در بعد جهاني هم به همه بشريت جهان راه سعادت دنيا و آخرت را نشان داد.
برخي مي‌گويند امام تا سال 48 به فكر اصلاح رژيم شاه بود.
سال 42 امام در واكنش به صحبت‌هاي شاه كه گفته بود؛ «درباره اسرائيل صحبت نكنند»، گفتند: «مگر تو يهودي هستي؟ اگر يهودي هستي كه برات سخت مي‌شود، مي‌گويم مردم گوشت را بگيرند و از كشور بيرونت كنند.» و امام از سال 42 به فكر تغيير رژيم افتادند.
البته امام حكومت ولايت فقيه و حكومت اسلامي را در نجف پايه‌ريزي كرد و وقتي اين درس را در نجف شروع كردند، آيت‌ا... سيدمحمدباقر صدر در حالي كه اشك از چشمانش بيرون آمده بود، گفت: «من ديگر خيالم راحت شد كه امام با اين درس حكومت ولايت فقيه، ترتيب حكومت شاه را مي‌دهد». به همين دليل به‌نظر‌مي‌رسد امام از سال 42 به بعد به دنبال ساقط كردن رژيم شاه بود.
مردم با چه انگيزه‌اي از امام حمايت كردند؟
امام، مرجع تقليد عده زيادي از مردم بود و با اطمينان می گويم كه مردم ما تمام آرزوهاي خود را براي نجات از رژيم ستم‌شاهي در شخصيت امام مي‌ديدند و انگيزه مردم در اطاعت، يك انگيزه اسلامي بود و مردم حاضر بودند جان خودشان را فداي امام و راهش كنند و اين موضوع در هشت سال دفاع مقدس هم به چشم مي‌خورد.
يعني قدرت سربازگيري امام به گونه‌اي بود كه مادر فرزند خود را به جبهه مي‌فرستاد. خاطره‌اي تعريف مي‌كنم. من در سال‌هاي قبل از پيروزي انقلاب دانشجوي دانشگاه تبريز بودم و هر وقت به عنوان دانشجويان مسلمان مي‌خواستيم اعتراض كنيم، خدمت شهيد آيت‌ا... قاضي مي‌رفتيم و مجوز مي‌گرفتيم كه مثلا كلاس‌ها را تعطيل كنيم يا نه؟ مي‌خواستيم مثلا شيشه‌هاي رستوران دانشگاه را با بشقاب بشكنيم (باخنده)
به روحيه فعلي‌تان نمي‌آيد؟ اتفاقا خيلي موجود ناآرامي بودم ولي آرام شديم و اين جنگ انرژي‌ها را از ما گرفت. ولي خيلي هم سربه‌راه نبوديم و از ديوار راست بالا مي‌رفتيم.....خاطره دیگر مربوط به آیت الله بهشتی است من براي موضوعي از آيت‌ا... بهشتي وقت گرفته بودم كه خدمت ايشان بروم و قرار بود ساعت 11 به منزل ايشان بروم كه ساعت 11 و 10 دقيقه به منزل آيت‌ا... بهشتي رسيدم و وقتي در را باز كردند، به من گفتند: «جناب آقاي صفوي 10 دقيقه دير آمده‌ايد اگر در اين 20 دقيقه باقي مانده مشكل‌تان حل مي‌شود، بياييد داخل و گرنه برويد وقت ديگر بياييد» كه من گفتم در اين 20 دقيقه حل مي‌شود و رفتم منزل ايشان و منزل بسيار مرتب داشتند و آن زمان كه علما در منزل خود مبلمان نداشتند، ايشان در خانه خود مبلمان داشتند و از ايشان سئوال كردم كه ما عده‌اي از دانشجويان هستيم كه درسمان تمام شده و مي‌خواهيم اسلحه جمع كنيم و مبارزه مسلحانه انجام بدهيم.
آيا مجازيم؟ ايشان گفتند در حد جمع‌آوري سلاح مجازيد ولي مراقب خود باشيد و براي به‌كارگيري اسلحه و اگر بخواهيد شليك كنيد، بايد اجازه بگيريد. همان زمان به دفتر مرحوم مهندس بازرگان هم رفتم و همين سئوال را از ايشان پرسيدم كه مي‌خواهيم دست به اسلحه ببريم. آقاي بازرگان گفتند: «اين حرف‌ها چيست كه مي‌زنيد؟ چه كار به اسلحه داريد؟ شما اگر توانستيد يك كلاس را اداره كنيد، بيايد پيش من به شما بگويم چه كار كنيد».
نتيجه اين دو تفكر اين شد كه وقتي در اول انقلاب در اصفهان تمام اموال آمريكايي‌ها را توسط دادگاه انقلاب ضبط شد. آقاي بازرگان به آقاي دكتر واعظي (اولين استاندار اصفهان) تلفن زد كه براي چه اموال آمريكايي‌ها را نگه داشتيد؟ همه را بار كاميون كنيد و به تهران بياوريد تا به آمريكا بفرستيم. و همين كار هم شد. در حالي كه همان زمان آمريكايي‌ها تمام اموال ايران را مصادره كرده بودند.
«انقلاب فرزندان خود را مي‌بلعد»، این تئوری شامل انقلاب ايران هم شد؟ اين جمله متعلق به «فرانتس فانون» است. ما اين را در داخل انقلاب اسلامي ايران نداريم. آن لطف و عنايتي كه امام به فرزندان و ياران انقلاب داشت، كم‌نظير بود. كساني كه وفادار به راه و آرمان امام و قانون اسلامي هستند، هيچ‌گاه از صحنه انقلاب حذف نشدند. شايد بعضي‌ها هم منحرف شدند.
يعني آنهايي كه خط امامي بودند، منحرف شدند؟ بعضي‌ها كه ديديم اينگونه شدند. نمي‌خواهم وارد بحث‌هاي سياسي شوم ولي بعضي‌ها بعد از امام يك حالت سكوت داشتند و حتي به زبان آوردند كه امام متعلق به زمان قبل است و يا تغيير قانون اساسي را به زبان آوردند و اين افراد طرفدار امام بودند ولي اينكه امام را پشت سر بگذارند و از قانون اساسي عبور كنند، جزو خط قرمزهاي ما بود. حتي برخي‌ها در محاكمات خود مي‌گفتند ما چرا بايد از فلسطيني‌ها داغ‌تر باشيم.
برخي معتقدند بعضي ياران امام از صحنه انقلاب حذف تدريجي شدند.
به هر حال هر دولتي كه سر كار مي‌آيد، يك عده‌اي را با خود مي‌آورد و يك عده‌اي را هم نه. شايد يك رئيس‌جمهوري كه سركار مي‌آيد، ديدگاه بازي داشته باشد و از همه سلايق استفاده كند و شايد يكي ديدگاهش محدودتر باشد.
طبيعت قدرت اين است كه يك عده‌اي كه با شخص اول دولت همخواني دارد، سر كار باشند. گر چه ممكن است كشور در اين بخش ضرر كند و كشور ما هزينه مديريت‌ها را مي‌پردازد.
«
صدور انقلاب» از جمله دغدغه‌هاي امام و انقلابيون بود.پرسش اينجاست كه امام (ره) صدور انقلاب را با چه شیوه ای پی‌گیری می‌کردند و آيا امروز اين روند پيگيري مي‌شود يا اينكه تفاوت‌هايي دارد؟ فراگيرشدن انديشه و افكار متعالي اسلامي امام (ره) راجع به جهان‌بيني انسان الهي و دست گرفتن سرنوشت انسان‌ها توسط خود بود.
در واقع نهضت‌هاي آزادي‌بخش در جهان اسلام برگرفته از انديشه‌هاي ايشان بود و با الگوسازي انقلاب اسلامي و تشكيل نظام سياسي جديد تلاش كرد در نظام بين‌المللي، يك الگوي عملي به جهانيان نشان دهد.
در نوفل‌لوشاتو حدود يك ماه خدمت امام بودم، عده‌اي از خبرنگاران كه شايد برخي‌شان هم جاسوس بودند، از ايشان پرسيدند كه آيا جمهوري اسلامي شما مانند جمهوري اسلامي پاكستان است يا حكومت اسلامي عربستان؟
امام با پشت دست‌شان اشاره كردند و گفتند: "خير. ما مي‌خواهيم يك حكومت اسلامي بر اساس حكومتي كه حضرت رسول در مدينه و حضرت علي (ع) و قرآن تشكيل دهيم." .البته آنها متوجه نشدند كه چگونه در قرن بيستم مي‌شود حكومتي بر پايه قرآن تشكيل داد .
با اطمينان مي‌گويم كه افكار ايشان در مقياس جهاني اسلام صادر شده است. به عنوان نمونه، «ماسيمو فني» روزنامه‌نگار معروف ايتاليايي، در مقاله‌اي در روزنامه «ايلجورنو» ايتاليا مي‌گويد: «تصور پايان كار مكتب خميني، تصور غلطي است. انديشه او مدت‌ها پيش نفوذ خود را در جهان اسلام گسترانده است.» و «كلاوس برينك» از نويسندگان برجسته مسائل اسلامي نیز در روزنامه اتريش «سالزبروك» نوشت: «امروز بيش از هر زماني سرمشق خميني اسلام‌گرايان را در سراسر گيتي به حركت درآورده است»
هر انقلابي، دوران فراز و فرودي دارد. شما نقطه درخشش اين انقلاب را چه مي‌دانيد؟ يكي از نقاط درخشش انقلاب، هشت سال دفاع مقدس بود. مطالعاتي كه راجع به انقلاب‌هاي اكتبر روسيه (1917)، انقلاب چين (1949) و انقلاب كوبا (1959) انجام دادم نشان مي‌دهد كه هيچ‌كدام آنها به اندازه انقلاب اسلامي ايران با مخالفت گسترده جهاني مواجه نشد.
در دوران جنگ سرد تنها جنگي كه دو قدرت جهاني در نظام دوقطبي يك طرف بودند و ملت ايران سوي ديگر، دوران دفاع مقدس بود، اينكه چگونه امام (ره) نه جنگ را بلكه دنيا را مديريت كرد، جاي شگفتي دارد و دولت زمان ايشان مشكلات اقتصادي و معيشتي داخلي را هم حل كرد.
در آن دوره با حجم بمباران‌ها حتي نمي‌گذاشتند ما نفت صادر كنيم و قيمت نفت ايران را به دو دلار رساندند به گونه‌اي كه درآمد ساليانه ما سه ميليارد دلار شد و ما با سه ميليارد دلار در سال هم معيشت مردم تامين مي‌شد و هم اينكه جنگ را اداره مي‌كرديم،
دوران افول هم داشتيم؟ نمي‌توانم اسم آن را افول بگذارم اما مشكلات زيادي داشتيم. ايستادگي ما مقابل ظالمين جهاني كه آرمان اصلي انقلاب بود، اندكي هم كاهش نيافت و عقب‌نشيني نكرديم البته مشكلات داخلي داريم اما افول از آرمان‌هاي امام (ره) و اهداف انقلاب، نداشتيم.
در سال‌هاي اخير برخي شخصيت‌ها و افراد درباره پايان جنگ نكاتي را اشاره مي‌كنند كه مورد اختلاف بود، اما شما سكوت كرديد. به اين سكوت ادامه مي‌دهيد؟ سياست من، سكوت است. حرف زدن فقط هنر نيست، بلكه سكوت كردن هم هنر است.
به نظر شما چه آفت‌هايي انقلاب اسلامي را تهديد ميكند؟ دو آفت. اول فرهنگي، دوم اقتصادي و معيشتي. در بعد اول بايد فكر صحيح را در دانشگاه‌ها، مدارس و به‌طور كلي جامعه تزريق نماييم. نكته ديگر اينكه درست است كه انقلاب ما فرهنگي بود اما مؤثرترين قشر مردم طبقه مستضعفين و طبقه متوسط بالاترين سهم را در پيروزي انقلاب داشتند ولي ما اگر نتوانيم زندگي اين قشر محروم و متوسط جامعه را اداراه كنيم تا آنها از حاكميت و دولت راضي باشند، دچار آفت شده‌ايم. هم‌اكنون بيش از 50 درصد جمعيت ما زير 30 سال هستند.
