دو روی سکه تحریم

فرارو- صادق زیبا کلام می گوید: «در یک نگاه کلی تحریم هیچ وقت آن پاسخی را که آمریکایی ها و غربی ها می خواستند با خودش به همراه نیاورده است اما در عین حال این یک روی سکه است از روی دیگر سکه نمی توانیم غافل شویم، آن هم تاثیرات بلند مدت تحریم ها است.»

هیلاری كلینتون، وزیر امور خارجه آمریكا، گفته است، از آن جایی كه ایران به پیشنهادها برای پایان دادن به تنش بر سر مساله هسته‌ای خود پاسخ مثبت نداده است، جامعه جهانی اكنون به سوی اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی و تشدید تحریم‌های این كشور چرخش كرده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه هیلاری كلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریكا روز جمعه در گفت و گو با شبكه تلویزیونی «الجزیره انگلیسی» با اشاره به رویكرد دولت آمریكا برای گفت و گو با ایران اظهار داشت: «رهبران ایران دست به اقداماتی زده‌اند كه چندان بیانگر آمادگی آنها برای دادن پاسخی مثبت به پیشنهاد باراك اوباما رییس جمهور آمریكا به منظور گفت و گو با این كشور نیست.»

این در حالی است که روز جمعه همچنین رهبران ۲۷ كشور عضو اتحادیه اروپا در پایان نشست خود در بروكسل با انتشار بیانیه ای با اشاره به خودداری ایران از همكاری با جامعه بین المللی برای حل مناقشه هسته‌ای این كشور، اعلام كردند، از تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی حمایت خواهند كرد.

صادق زیبا کلام استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی در مورد تحریم ها علیه ایران به خبرنگار «فرارو» گفت: «من اولا امیدوارم که این تحریم ها صورت نگیرد، به این دلیل که ظرف یک دهه گذشته و حتی پیش تر از آن جمهوری اسلامی ایران نشان داده است که ابزار تحریم خیلی کارساز نبوده است. ظرف سه دهه گذشته یک مورد هم نمی توانیم پیدا کنیم که تحریم ها باعث شده باشد ایران در سیاست هایش تجدید نظر به عمل آورده باشد.»

وی افزود: «حتی در مورد کشورهای دیگر هم تحریم موفق نبوده است، عراق، کره شمالی و آفریقا جنوبی در دوره سلطه آپارتاید، نمونه هایی از این دست هستند. هیچ رژیمی نیامده است به واسطه تحریم پرچم سفید را بالا ببرد و بگوید من پذیرفتم.»

دو روی سکه تحریم
این استاد دانشگاه با اشاره به استدلال ایرانیان درباره تحریم گفت: «در مورد ایران عکس این قضیه هم اتفاق افتاده است یعنی جمهوری اسلامی ایران همیشه در مورد تحریم ها معتقد بوده است "این تحریم ها باعث شده است که ما به منابع خودمان متکی شویم و کارافرینی وت کنولوژی داخلی را به وجود آوریم" و در حقیقت ایران تحریم را به مثابه "عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد" گرفته است. ایران می گوید؛ مثلا اگر فلان قطعه را به ما ندهید ما خودمان آستین بالا می زنیم و آن قطعه را در داخل کشور تولید می کنیم.»

وی خاطر نشان کرد: «در یک نگاه کلی تحریم هیچ وقت آن پاسخی را که آمریکایی ها و غربی ها می خواستند با خودش به همراه نیاورده است اما در عین حال این یک روی سکه است از روی دیگر سکه نمی توانیم غافل شویم، آن هم تاثیرات بلند مدت تحریم ها است.»

زیبا کلام از وضعیت نا مناسب صنعت نفت ایران به عنوان نمونه تاثیرات منفی تحریم یاد کرد و اظهار داشت: «تحریم ها در بلند مدت قطعا بر اقتصاد ما تاثیر منفی گذاشته است، به عنوان نمونه در صنعت نفت و گاز که یکی از صنایع مادر و زیر بنایی است، تحریم ها باعث شده است ایران اسلامی عملا از سرمایه سنگینی که باید در این صنعت صرف شود محروم گردد.»

این تحلیل گر سیاسی افزود: «اثرات منفی این مسئله ممکن است ظرف مثلا 5 سال نمود پیدا نکند اما در بلند مدت نتایج زیان بار فراوانی دارد. کشور قطر که 700 هزار نفر یعنی به اندازه یکی از محلات تهران جمعیت دارد از کف خلیج فارس به مراتب بیشتر از ما گاز استخراج می کند. سوال این است که چرا ما نتوانستیم از خلیج فارس به اندازه قطر گاز استخراج کنیم؟»

وی ادامه داد: «ذخیره عظیم گازی خلیج فارس بین ایران و قطر مشترک است به طبع هر کشوری که بیشتر بتواند این ذخیره را به مرحله بهره برداری برساند، بیشتر می تواند از آن استفاده نماید، قطر در این راه موفق بوده است به این دلیل که قطر، هم به سرمایه لازم برای انجام این کار دسترسی دارد هم تکنولوژی مناسب را در اختیار دارد.»

وی خاطر نشان کرد: «شکل دوم تاثیرات تحریم کاهش اکتشافات جدید سفره های نفتی در ایران است. دیگری تکنولوژی مایع کردن گاز در ابعاد گسترده است که فقط در اختیار چند کشور است و با اعمال این تحریم ها ایران عملا از استفاده از این تکنولوژی محروم می باشد.»

زیبا کلام با اشاره به مشکلات مترو تهران گفت: «شکل دیگر تاثیرات منفی تحریم را در مورد مترو تهران شاهد هستیم، مترو بیش از چهار سال است که به دلیل تحریم ها نتوانسته است یک سنت از فاینانس استفاده کند، که با استفاده از آن لوکوموتیو و واگن و تجهیزات دیگر ار از خارج کشور وارد کند به این دلیل که بانک ها و موسسات تجاری که ارز خارجی را در اختیار ایران قرار می دهند به واسطه تحریم ها نمی توانند این کار را صورت دهند.»

این استاد دانشگاه ادامه داد: «نتیجه تحریم های این می شود که مترو تهران مثلا باید در سال مثلا 15 کیلومتر گسترش پیدا کند 7 یا 8 کیلومتر بیشتر گسترش پیدا نکرده است، مترویی که هر 4 دقیقه یک بار باید قطار بیاید هر 10 دقیقه قطار در آن تردد دارد، مترویی که باید چند ثانیه بیشتر در هر ایستگاه توقف نداشته باشد بعضا چند دقیقه درهرایستگاه توقف دارد.»

وی درباره تاثیرات تحریم در زندگی مردم اظهار کرد: «دود تحریم مستقیما به چشم مردم می رود، خیلی از احتیاجات دیگر ایران چه به صورت مواد اولیه و چه به صورت تجهیزات و ماشین آلات به دلیل تحریم در دسترس ما قرار نمی گیرد و ما یا مجبور می شویم خودمان آنها را با کیفیت پایین تر تهیه کنیم و یا از طریق قاچاق با هزینه بیشتری وارد نمایم، که این جا هم دود آن به چشم مصرف کننده می رود چرا که باید بهای بیشتری بپردازد.»

زیبا کلام خاطر نشان کرد: «بنابراین این که ما بگوییم تحریم ها اثری ندارد غلط است. تحریم ها اثر دارند و اثر آن بر روی مردم است حکومت ضرر آنی و فوری و فوتی نمی بیند اما مردم و اقتصاد کشور در بلند مدت از تحریم ها قطعا آسیبب می بیند همانطور که تا به حال این گونه بوده است.»

اجماع کشور های توسعه یافته بر ضد ایران و موضع گیری ایران
این تحلیلگر مسائل بین الملل در مورد چگونگی اجماع جامعه جهانی علیه ایران گفت: «منظور از جامعه جهانی چیست؟ ممکن است کشور بورکینافاسو اصراری بر تحریم ایران نداشته باشد، اما وقتی که شرکت بزرگ نفتی "توتال" فرانسه از پارس جنوبی خارج می شود، این لطمه کمی نیست؛ چرا که ما به این سادگی نمی توانیم جای توتال را پر کنیم، وقتی که شرکت "شل" از حوزه صنعت نفت و گاز ایران خارج می شود ما به این سادگی نمی توانیم فقدان آن را جبران کنیم.»

وی افزود: «به نظر ممکن است به خاطر مسئله هسته ای بر علیه ایران اجماع جهانی وجود نداشته باشد، اما نکته مهم اجماع کشورهای پیشرفته صنعتی است که متاسفانه آنها در این مورد اجماع دارند، روسیه و چین هم همواره در دقیقه نود همان گونه که شاهدش بودیم به طرف غرب حرکت کرده اند اگر چه که می گویند ما با تحریم ایران موافق نیستیم.»

زیبا کلام درباره موضع گیری احتمالی ایران درمورد گسترش تحریم ها گفت: «پیش بینی من این است که مسئولان ایران به هیچ وجه علامتی از کوتاه آمدن و تسلیم نشان نخواهند داد بلکه بر عکس آن همان طور که در مورد قطعنامه شورای حکام شاهد بودیم ایران موضع تندی اتخاذ می نماید. مطلب اصلی این است که واکنش های شتاب زده و لجبازی کمکی به وضعیت ایران در تحریم ها نخواهد کرد.»

وی افزود: «واکنش آقای احمدی نژاد در مورد قطعنامه شورای حکام همان واکنشی بود که مخالفین سر سخت ایشان آرزوی داشتند و آقای احمدی نژاد دقیقا همان واکنش را نشان دادند وقتی آقای احمدی نژاد این گونه واکنش نشان می دهد به طبع آمریکا و اروپا می گویند "اینها به هیچ وجه اهل گفت و گو و راه حل مسالمت آمیز نیستند، چرا که اعلام کرده اند به کوری چشم شما 10 سایت هسته ای دیگر ایجاد می کنیم".»

این استاد دانشگاه در پایان تصریح کرد: «من امیدوارم به خاطر مصالح و منافع ملی ایران و نظام و مصالح و منافع بلند مدت کشور، ایران به میز مذاکره باز گردد و به جای رفتن به سمت و سوی تحریم های بیشتر، ما و 1+5 به سمت مذاکرات بیشتر پیش رویم و به شکلی به راه حل و تفاهم دست پیدا کنیم.»