سیر دیالکتیکی 1000000000دلار

فرارو- داستان یک میلیارد دلار گمشده در بودجه سال 85 از موارد عملکرد دولت است که اگر به آن پرداخته شود بسیاری از نکات رفتاری کارگزاران دولت دهم و نهم در آن نهفته است.

به گزارش فرارو؛ بیش از 20 ماه از ارائه گزارش تفریغ بودجه سال 85 توسط دیوان محاسبات می گذارد، اما هنوز ابعاد ابهام درمورد "یک میلیارد دلار" گمشده باقی مانده است. به نظر می رسد، مجلس نیز از صرافت بررسی آن افتاده است و سعی می کند به گونه ای ماجرا را خاتمه دهد.

ابهام یک میلیارد دلاری
16 بهمن 87 دیوان محاسبات به عنوان مهمترین بازوی نظارتی مجلس گزارش تفریغ بودجه سال 85 را به مجلس ارائه کرد، بر اساس گزارش دیوان محاسبات يك ميليارد و 58 ميليون دلار از مازاد بهاي نفت خام صادراتي به خزانه واريز نشده است.

آن گزارش در راستای اجراي اصل 55 قانون اساسي توسط ديوان محاسبات كشور تهيه و تقديم مجلس شوراي اسلامي شده است. بر اساس ماده 104 قانون ديوان محاسبات، ديوان مكلف است طبق اصل 55 قانون اساسي با بررسي حساب‌ها و اسناد و مدارك و تطبيق با صورتحساب عملكرد سالانه بودجه كل كشور نسبت به تهيه و تفريغ بودجه سالانه اقدام و گزارش آن را به مجلس ارائه كند.

این گونه بود که ماجرای داغ و مبهم "گم شدن یک میلیارد دلار" در دولت نهم آغاز شد. پس از افشای این مطلب و رسانه ای شدن آن غلامحسین الهام سخنگوی وقت دولت نهم به آن واکنش نشان داد و گفت: «گزارش دیوان محاسبات در باره گم شدن یک میلیارد دلار "رنگ و بوی سیاسی" دارد.»

به گفته الهام؛ بخشی از درآمد حاصل از فروش نفت به عنوان کارمزد و حق الزحمه و بهره کار به شرکت ملی نفت و شرکت های تابعه داده شده است. دولت لایحه به مجلس داده بود که این بودجه ابتدا وارد خزانه شود و بعد به عنوان سهم شرکت نفت در اختیار این شرکت قرار بگیرد اما "مجلس قبول نکرد و گفت خود شرکت نفت برداشت کند."

این اظهارات سخنگوی دولت عبدالرضا رحمانی فضلی، رییس دیوان محاسبات را به واکنش واداشت، فضلی در این باره گفت: «طرح موضوعاتی دال بر استفاده سیاسی از داده های فنی و حرفه ای دیوان محاسبات از طرف گروه ها و افراد مختلف جفا به دیوان و فعالیت های آن است.»

اما رحمانی فضلی درآن گفت و گو با خبرگزاری "مهر" پرده از 2000 تخلف دیگر دولت در اجرای قانون بودجه سال 85 برداشت، رئیس دیوان محاسبات گزارش داد؛ علاوه بر گم شدن یک میلیارد دلار در سال ۱۳۸۵، دولت در این سال دو هزار مورد انحراف از قوانین بودجه نیز داشته است.

اما اظهارات رییس قدرتمند ترین بازوی نظارتی مجلس این بار، واکنش محمود احمدی نژاد رییس دولت نهم را بر انگیخت، احمدی نژاد در اولین واکنش به گزارش دیوان محاسبات دایر بر غیبت یک میلیارد دلار از مازاد درآمد نفت در سال 1385 از حساب ذخیره ارزی، این مساله را به "اشتباه و بی دقتی" در گزارش دیوان محاسبات نسبت داده و از این سازمان، مجلس و دیگران به خاطر "سر و صدا" در مورد مساله گله کرده است.

رییس جمهور وقت ایران در گفت و گوی تلوِیزیونی 28 بهمن 87 اظهار داشت: «من فکر می کنم در گزارش دیوان محاسبات یک اشتباه و بی دقتی صورت گرفته است.... این دولت، دولت پاکی است و ما مراقبت می کنیم که حتی یک دلار نیز جابجا یا گم نشود و من به مردم می گویم که سیستم حساب و کتاب بانک مرکزی و خزانه داری وزارت اقتصاد بسیار دقیق و محکم است و از سوی سه قوه نظارت می شود و در این ارتباط از دوستان دیوان محاسبات و مجلس جای گله است و همچنین دوستان دیگری که در این ارتباط بدون توجه به موضوع سر و صدا ایجاد کردند.»

این واکنش احمدی نژاد در شرایطی بود که روز قبل از آن(17 بهمن) علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی خواستار تحقیقات بیشتر مجلس درباره این مساله و تلاش برای تضمین بازگشت این یک میلیارد دلار به خزانه در اسرع وقت شده بود.

لاریجانی در این باره گفت: «گزارش حسابرسی نشان می دهد که یک میلیارد دلار از مازاد درآمد نفت به خزانه بازگردانده نشده است و بنابراین در مورد مساله باید تحقیق شود.» اما تحقیق مورد نظر لاریجانی هیچ وقت صورت نگرفت اگر هم صورت گرفت، منتشر نشد.

در 17 اسفند 87 پس از گذشت تقریبا یک ماه از ارائه گزارش جنجالی "تفریغ بودجه 85" رییس کل دیوان محاسبات از ارائه مدارک جدید درباره "یک میلیارد" خبر داد. رحمانی فضلی گفت: «به دستور رئیس جمهوری خزانه دولت برخی اسناد و مدارک را برای تعیین تکلیف ماجرای یک میلیارد دلار مازاد درآمد نفتی به خزانه نرفته در سال 85 ارائه کرده است.»

اما رحمانی فضلی در آن اظهارات یک قدم از مواضع قبلش عقب کشید و اظهار کرد: «میزان تخلفاتی که در تفریغ بودجه بوده تقریباً متناسب با همان روندی است که از سال های قبل وجود داشته است.» وی ادامه داد: «متاسفانه برخی تخلفات در تفریغ بودجه را با اختلاس معنا می کنند که صحیح نیست.»

رحمانی فضلی در مورد سرنوشت یک میلیارد و 58 میلیون دلار واریز نشده به خزانه در سال 85 براساس گزارش دیوان محاسبات کشور اظهار داشت: «مغایرتی بین دیوان محاسبات و کارشناسان خزانه بانک مرکزی در صورتحساب ها صورت گرفته بود که اکنون دولت مدارک و اسنادی را به دیوان ارائه کرده و کارشناسان در حال بررسی این مدارک برای روشن شدن مطلب هستند که اگر اسناد صحیح نباشد مدارک برای بررسی بیشتر به دادسرا ارسال می شود.»

تنور گرم انتخاباتی و ابهام یک میلیاردی
سال 87 تمام شد، اظهارات ضد و نقیض ادامه داشت. تنور انتخابات گرم شد، و خبر کوتاه "یک میلیارد دلار از صندوق ذخیره ارزی گم شده است." هم تراز "کردان گیت" و ... به ابزار انتخاباتی مخالفان احمدی نژاد بدل گشت.

نامزدهای ریاست جمهوری دهم همگام با منتقدان احمدی نژاد از داستان " یک میلیارد دلار" بارها سخن گفتند، شخصیت های مختلف سیاسی واحزاب مخالف دولت آن ماجرا را دست مایه انتقاد از دولت قرار دادند و در میتینگ های انتخاباتی خود به آن پرداختند.

افزایش انتقاد ها به احمدی نژاد و دولتش در کوران انتخابات ریاست جمهوری دهم باعث شد که رییس جمهور نهم در روز چهارشنبه 20 خرداد 88 پس از مناظره های جنجالی اش بر صفحه تلوزیون ظاهر شد و در پاسخ انتقادات مخالفانش صراحتا از مختومه شدن موضوع "یک میلیارد" دلار خبر دهد.

این اظهار نظر احمدی نژاد در روز 21 خرداد با واکنش دیوان محاسبات روبرو گشت، روابط عمومی دیوان محاسبات در آن روز خطاب به مدیر شبکه سه سیما نوشت: «ضمن تکذیب مختومه شدن پرونده فوق‌الذکر همچنان که در گذشته نیز تاکید شده است پرونده مورد اشاره برای رسیدگی و صدور دادخواست در مسیر دادسرای دیوان محاسبات کشور مطرح و در حال رسیدگی است و برای صدور رای به هیئت‌های مستشاری و حسب ضرورت محکمه تجدید نظر ارجاع خواهد شد.»

در همان روز قبل از انتخابات، تکذیبیه دیوان محاسبات واکنش دفتر احمدی نژاد را برانگیخت، محمدجعفر محمدزاده، معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهوری ایران عصر روز پنجشنبه (21 خرداد) به خبرگزاری رسمی ایران گفت: «در حالی که معاونت تفریغ بودجه دیوان محاسبات در اظهاراتی که در روزنامه های ۳۰ اردیبهشت ۱۳۸۸ منتشر شد، با صراحت اعلام نموده که این مبلغ گم نشده بلکه اختلاف و مغایرت بین حساب های وزارت نفت و بانک مرکزی است، باعث تعجب است که دیوان محاسبات هر روز مواضع جدید و اظهارنظرهای متناقضی می نماید.»

معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهوری در ادامه اظهار کرد: «واضح است خلافی اتفاق نیفتاده تا از سوی دادستان دیوان محاسبات دادخواست صادر شود، بنابراین صدور بیانیه های غیر کارشناسی و عجولانه از سوی دیوان محاسبات چیزی از واقعیت موضوع نخواهد کاست.»

ابهام در خاتمه ابهام یک میلیارد دلاری
انتخابات برگزار شد، اما نتیجه آن شرایط کشور را به گونه ای رقم زد که پرونده "ابهام یک میلیارد دلاری" هم چون بسیاری از پرونده های دیگر به حاشیه رفتند، حال که بیش از 20 ماه از ارائه گزارش تفریغ بودجه 85 می گذرد، دولت دهم کار خود را آغاز کرده است در حالی که هنوز سرنوشت یک میلیارد دلار در هاله ای از ابهام به سر می برد.

برخی از نمایندگان مجلس می گویند پرونده مختومه نیست، اما عملا هیچ فعالیت در راستای حل مسئله صورت نگرفته است این در حالی است که دولت آن را مختومه می داند. حمیدرضا کاتوزیان رییس کمیسیون انرژی مجلس در این باره گفت: «این موضوع هنوز حل نشده است و دیوان در حال پیگیری است. وی افزود؛ دادستانی دیوان محاسبات اعلام کرده بود این تخلف برای آنان محرز نشده است و در حال کار کردن روی آن هستند.»