نقش عربستان در تنش‌های مرزی ایران و پاکستان

 

 

فرارو- یک کارشناس مسائل پاکستان گفت: «بعید است که دولت پاکستان تمایلی داشته باشد که مرز با ایران را نا امن کند. زیرا نه تنها این به هیچ عنوان به صلاح این کشور و امنیت ملی آن‌ها نیست بلکه سودی هم برای آن‌ها ندارد. اینجا است که دلایل و مسائل دیگر مطرح می‌شود. یکی از این مسائل عدم تسلط کامل ارتش و دولت پاکستان در برخی شهر‌ها به ویژه شهر مرزی با ایران است؛ لذا این وضعیت موقعیتی را برای گروه‌های تروریستی ایجاد کرده است که آن‌ها بعضا فرصت پیدا می‌کنند وارد خاک ایران شوند و عملیات تروریستی انجام دهند. مگر اینکه پاکستان به طور کامل جذب اتحاد آمریکا، اسرائیل و عربستان شود. زیرا یکی از سیاست‌ها و اهداف عربستان که تا امروز خیلی هم مخفی نکرده، آوردن جنگ در داخل خاک ایران است.»

 

پیرمحمد ملازهی تحلیلگر مسائل پاکستان طی گفتگو با فرارو در خصوص تنش‌های مرزی میان ایران و پاکستان و هند که با عملیات‌های تروریستی اخیر آغاز شد، گفت: «اگر از نگاه هند و افغانستان به این ماجرا نگاه کنیم، باید بگویم که آن‌ها دلایل متفاوتی نسبت به ما دارند. زیرا سیاست روسای پاکستان در خصوص گروه‌های تروریستی که در مرز هند یا افغانستان فعال هستند این گونه است که آن‌ها را گروه‌های جهادی می‌دانند. به خصوص در منطقه کشمیر که الان گروه‌هایی مانند لشکر طیبه، جیش محمد، حرکت المجاهدین و... فعال هستند و هدفشان هم کاملا مشخص است و می‌خواهند که کشمیر یا به پاکستان متصل شود یا یک کشور مستقل شود.»

وی ادامه داد: «این هدف پاکستانی‌ها است و خیلی هم تا این لحظه تلاش نکرده اند آن را پنهان کنند. در موضوع مرز مشترک میان افغانستان و پاکستان هم شرایط به همین شکل است. مشکلات مرزی یکی از مهمترین و اساسی‌ترین چالش فراروی روابط و مناسبات دو کشور است. خط دیورند اگر چه خط مرزی میان دو کشور برای سال‌های متمادی بوده، اما طرف افغانی این خط را به رسمیت نمی‌شناسد که ریشه آن به زمان داوود خان بر می‌گردد. البته قبل از داوود خان نیز این مسئله وجود داشته، اما داوود خان آن را مبنای سیاست خارجی خود در قبال پاکستان مطرح کرد. از آن زمان تا کنون هر از چند گاهی مقامات افغانی در مورد خط دیورند اظهار نظر و قبول آن را به عنوان خط مرزی رد کرده اند. البته افغان‌ها خیلی بی راه نمی‌گویند. آن‌ها معتقدند که این قرارداد مرزی یک مدت صد ساله داشته که این مدت به پایان رسیده است.»

او افزود: «در این میان پاکستانی‌ها هم استدلال‌های خود را دارند، اما موضوع این است که اختلافات در این باره موجب شده که تنش میان این دو کشور گستره بیشتری پیدا کند. مثلا یکی دیگر از مسائلی که افغان‌ها در خصوص پاکستان مطرح می‌کنند این است که آن‌ها از گروه‌های طالبانی حمایت می‌کنند و آن‌ها در نزدیکی مرز دو کشور ساکن هستند و دولت پاکستان هم مانع این مسئله نمی‌شود. اما همانطور که در ابتدا عرض کردم، میان پاکستان و ایران چنین مشکلاتی وجود ندارد و هر دو طرف به مرز‌هایی که در زمان ناصرالدین شاه مشخص شده، متعهد هستند تمایلی به افزایش و کاهش آن ندارند. اما سوال مهم این است که آیا به نفع پاکستان است که با وجود تنش‌هایی که در مرز‌های هند و افغانستان دارد، تنها مرز امن که با ایران دارد را از دست بدهد و ناامن کند؟»

این تحلیلگر مسائل پاکستان تاکید کرد: «جواب این سوال کاملا مشخص است. پاکستان صرفا با ۴ کشور هم مرز است که هند و افغانستان و ایران بیشترین مرز را دارد و با چین یک مرز بسیار کوچک دارد؛ لذا اگر امنیت تنها مرز وسیع خود را که الان ایمن است از دست بدهد، تنها طرفی که متضرر می‌شود، پاکستان است. متاسفانه در این میان هم عملکرد ضعیف و بحث برانگیز دولت‌های پاکستانی موجب شده که در ایران هم این گمانه به وجود بیاید که ISI سعی دارد در مرز ایران هم از گروه‌های تروریستی حمایت کند. یعنی همان سیاستی که در قبال هند و افغانستان دارد را در باره ایران هم دنبال می‌کند.»

ملازهی تصریح کرد: «البته یک سری مسائل هم وجود دارد که به نظر می‌رسد آن‌ها دلیل اتفاقات اخیر هستند. زیرا بعید است که دولت پاکستان تمایلی داشته باشد که مرز با ایران را نا امن کند. زیرا نه تنها این به هیچ عنوان به صلاح این کشور و امنیت ملی آن‌ها نیست بلکه سودی هم برای آن‌ها ندارد. اینجا است که دلایل و مسائل دیگر مطرح می‌شود. یکی از این مسائل عدم تسلط کامل ارتش و دولت پاکستان در برخی شهر‌ها به ویژه شهر مرزی با ایران است؛ لذا این وضعیت موقعیتی را برای گروه‌های تروریستی ایجاد کرده است که آن‌ها بعضا فرصت پیدا می‌کنند وارد خاک ایران شوند و عملیات تروریستی انجام دهند. مگر اینکه پاکستان به طور کامل جذب اتحاد آمریکا، اسرائیل و عربستان شود. زیرا یکی از سیاست‌ها و اهداف عربستان که تا امروز خیلی هم مخفی نکرده، آوردن جنگ در داخل خاک ایران است.»

 

وی در خصوص سفر اخیر بن سلمان به پاکستان و استقبال گرم عمران خان نخست وزیر این کشور، عنوان کرد: «واقعیت این است که پاکستان بعد از اینکه ترامپ آن‌ها را متهم به حمایت از تروریسم کرد با مشکلات بسیاری به خصوص در حوزه اقتصادی مواجه شدند. زیرا با طرح این ماجرا، کمک‌هایی را که وعده داده بودند (۲۲ میلیون دلار) را منتفی کردند. از همان زمان پاکستانی‌ها به دنبال کشوری می‌گشتند که بتواند این مسئله را جبران کند و کمک‌هایی به این کشور انجام دهد. در این میان عربستان و امارات تنها کشور‌هایی هستند که این پتانسیل را دارند. به همین دلیل بود که وقتی عمران خان به نخست وزیری رسید با وجود اینکه قرار بود به ایران سفر کند، ترجیح داد این سفر را لغو و به عربستان برود. در این سفر ۳ میلیون دلار عربستان به پاکستان کمک کرد و قرار هم بر این شد که ۳ میلیون دلار دیگه به عنوان وام بلند مدت به این کشور بدهد.»

او افزود: «از طرف دیگر همانطور که عمران خان هم در دیدار با بن سلمان عنوان کرد، الان تعداد زیادی نیروی پاکستانی در بازار کار کشور‌های حوزه خلیج فارس فعال هستند که سالانه ارز زیادی وارد پاکستان می‌کنند و الان امیدوارند که با توافقاتی که با عربستان خواهند داشت، تعداد این نیرو‌ها را افزایش دهند؛ بنابراین با توجه به اینکه عربستان یک دیپلماسی دلاری را در پیش گرفته و پاکستان هم به شدت نیازمند کمک‌های مالی است، بعید نیست رابطه میان این دو کشور نزدیکتر از گذشته شود.»