توضیحات میراث فرهنگی درباره خانه «عارف قزوینی»

علیرضا خزائلی ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین ـ پس از انتشار گزارشی با عنوان «این ویرانه خانه یک شاعر پرآوازه است؟»، درباره اقدامات انجام شده از سوی میراث فرهنگی برای این خانه قاجاری، توضیح داد: این خانه در مالکیت خصوصی قرار دارد که مالکان کنونی آن خواهان خروج این خانه از ثبت میراث ملی شده‌اند. شکایتی هم علیه میراث‌فرهنگی ثبت کرده‌اند و از طریق مراجع قضایی، مسیر خروج از ثبت خانه را پیگیری می‌کنند.

به گزارش ایسنا، خزائلی گفت: مسؤول قضایی این پرونده مطابق با قوانین، پیگیر این قضیه است. درباره روند قضایی پرونده هم باید بگویم در حال حاضر در مرحله طرح شکایت در دادگاهِ تجدید نظر در دیوان عدالت کشور است و ما هم منتظر هستیم که فرآیند قانونی آن طی شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین گفت: همه افراد در وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تلاش می‌کنند که خانه‌های ثبت‌شده حفظ شوند و مطابق با این رویه ما هم مخالف خروج خانه «عارف» از فهرست میراث ملی هستیم و امیدواریم دفاعیه‌ها و لایحه‌هایی که تنظیم و ارسال می‌کنیم، موجب حفظِ ثبت این خانه شود.

خزائلی ادامه داد: ما با مالکان خانه در حال مذاکره هستیم تا مرمت و احیای این خانه را انجام دهیم و آن‌ها بتوانند از مزایایی که وزارت میراث‌فرهنگی برای احیای بنا‌های این چنینی فراهم کرده است، از قبیل مرمت مشارکتی، کمک‌های فنی و مالی بلاعوض، استفاده از تسهیلات تبصره ۱۸، صندوق توسعه ملی و کاربری‌های فرهنگی و گردشگری استفاده کنند. در جلسات متعدد، این موضوعات را با مالکان مطرح کردیم تا حدودی هم از نظرشان، این پیشنهاد جذاب بوده است. مشاورینی را هم استخدام کرده‌اند که با آن‌ها هم جلساتی داشتیم و امیدواریم این خانواده درباره موضوع خروج از ثبت، تجدید نظر کنند و وارد فاز مرمت و احیای این خانه شویم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین در پاسخ یه این پرسش که چرا میراث‌فرهنگی در طول این سال‌ها که خانه منتسب به «عارف قزوینی» در حال تخریب و فرسودگی بوده است، اقدامتی برای حفظ آن انجام نداده است، به ایسنا گفت: مدتی است که با این خانواده در حال مذاکره هستیم و سال‌هاست که پرونده قضایی این خانه در دیوان عدالت در دست بررسی است.

او درباره وعده‌های شهرداری قزوین در سال‌های گذشته برای تملک و احیای این خانه نیز بیان کرد: درباره اظهارات شهرداری برای تملک این خانه اطلاعاتی ندارم و در این باره نمی‌توانم اظهار نظر کنم.

خزائلی همچنین درباره انتساب این خانه به «عارف قزوینی»، شاعر ملی اظهار کرد: درباره انتساب این خانه به «عارف قزوینی» در سال‌های گذشته، چه در مطبوعات و چه در جا‌های دیگر صحبت‌هایی شده است، اما این نکته دلیل اصلی برای ثبتِ این خانه در فهرست میراث ملی نبوده است. این خانه منسوب به خانه «عارف قزوینی» است و مانند خیلی از موارد دیگر در آن شک و شبهه وجود دارد و عده‌ای مخالف این موضوع هستند، اما ثبت ملی این خانه به واسطه انتساب آن به این شخص نیست. این خانه یک بنای تاریخی بوده و مؤلفه‌های معماری و تاریخی داشته که شورای ثبت کشور آن را ثبت کرده‌اند و یکی از شماره‌های ثبت آثار ملی به آن اختصاص داده شده است. درباره انتساب این خانه هم متخصصان دیگری می‌توانند اظهار نظر کنند و ما هم از این نظرات استفاده خواهیم کرد، اما اساس آن چیزی که این بنا را دارا یا فاقد ارزش می‌کند، در وهله اول کالبد و ارزش‌های بناست.

خانه منتسب به «عارف قزوینی» سال‌هاست وضعیت خوبی ندارد و با وجود وعده‌های واهی به عنوان یک ویرانه، آخرین نفس‌هایش را می‌کشد. این خانه در گذر «صوفیان» شهر قزوین که درحال حاضر به نام «حمدالله مستوفی» شناخته می‌شود، واقع شده است. این گذر به خیابان‌های «محمدیه» و «سپه» وصل می‌شود که در گذشته کوچه بوده و در سال‌های اخیر به دلیل عقب‌نشینی و تخریب خانه‌های قدیمی، تعریض و تبدیل به خیابان شدند. این در حالی است که خانه منتسب به عارف قزوینی به همان شکل در این محله باقی مانده است. با این حال، از این خانه قدیمی و منتسب به عارف قزوینی خرابه‌ای بیش باقی نمانده است.