چرا ماسک به این رهبران در جهان نزدیک شده است؟

فراروـ  دقایقی پس از آنکه مشخص شد «خاویر میلئی»، به‌عنوان رئیس‌جمهور دومین کشور بزرگ امریکای لاتین، یعنی آرژانتین انتخاب شد، ایلان ماسک در پستی در ایکس (توئیتر سابق) نوشت: «رفاه پیش‌روی آرژانتین قرار دارد».

به گزارش فرارو به نقل از نیویورک تایمز، از آن زمان به این طرف، ماسک با استفاده از ایکس شبکه اجتماعی‌ای که مالکیت آن را دراختیار دارد، برای تقویت میلئی کمک کرده است. این میلیاردر، ویدئو‌هایی از حمله رئیس‌جمهور آرژانتین به «عدالت اجتماعی» را با ۱۸۲ میلیون دنبال‌کننده خود به اشتراک گذاشته است. ماسک کمک کرد آن لیبرتارین متعصب، به یکی از چهره‌های جدید جریان راست مدرن تبدیل شود. با‌این‌وجود، در عرصه واقعی و غیرمجازی نیز او از این رابطه به منظور اعمال فشار، کسب سود و امضای قرارداد برای کسب و کارش، یعنی شرکت خودروسازی خودرو‌های برقی تسلا و شرکت ساخت موشک فضایی اسپیس ایکس استفاده کرده است.

میلئی گفت: ماسک در تماسی تلفنی با او گفته بود: به‌شدت به لیتیوم علاقمند است. ماسک، لیتیوم را که جزء اصلی باتری‌های خودرو‌های برقی تسلا است «نفت جدید» نامیده است. تسلا مدت‌ها است درصدد خرید لیتیوم از آرژانتین بود؛ چراکه آن کشور دومین ذخایر بزرگ لیتیوم جهان را در خود جای داده است. میلئی بخشی از الگوی ماسک برای تقویت روابط با گروهی از سران دولت‌های دست‌راستی است تا هم شرکت‌هایش و هم شخص او سود ببرند.

ماسک ۵۲ ساله، بار‌ها از شبکه اجتماعی ایکس برای حمایت صریح از سیاست‌مدارانی مانند میلئی، «بولسونارو»، رئیس‌جمهور اسبق برزیل و «نارندرا مودی»، نخست‌وزیر هندوستان استفاده کرده است. او در ایکس از دیدگاه‌های آنها درمورد جنسیت حمایت و به‌شدت با دشمنانشان مخالفت کرد و انتقادات آنها از سوسیالیسم را مورد تحسین قرار داد.

دو کارمند سابق ایکس می‌گویند: ماسک شخصا در سیاست‌گذاری محتوای آن شبکه اجتماعی مداخله کرد تا به بولسونارو کمک‌رسانی کند. تحقیقات «نیویورک تایمز» نشان می‌دهد، ماسک از این موضوع سود مالی کسب کرده است. برای مثال، در هند تعرفه‌های وارداتی پایین‌تر برای خودرو‌های تسلای ماسک تضمین شده است. در برزیل او با بازار جدیدی برای استارلینک سرویس اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس مواجه شده است. در آرژانتین دسترسی او به لیتیوم، عنصر حیاتی برای باتری‌ خودرو‌های تسلا فراهم شده است.

تأیید سران ملی‌گرا و دست‌راستی از طرف ماسک موجب تقویت وجهه بین‌المللی آنها می‌شود. ماه گذشته همزمان با آغاز برگزاری انتخابات در هند، مودی آماده میزبانی از ماسک در دهلی نو بود. هیچ تاجر ثروتمند امریکایی دیگری تا این اندازه به‌طور علنی روابط ایدئولوژیک خود با رهبران جهان را برای پیشبرد سیاست و تجارت شخصی‌اش تقویت نکرد و نشان نداده است. «بیل گیتس» یکی از بنیان‌گذاران مایکروسافت، پس از کناره‌گیری از زندگی شرکتی خود، درگیر دیپلماسی سیاسی شد. سایر مدیران اجرایی نیز معمولا ملاقات با سیاست‌مداران را علنی و رسانه‌ای نمی‌کنند.

پنج‌تن از مدیران سابق تسلا و اسپیس‌ایکس که از نزدیک با ماسک کار کرده‌اند، می‌گویند جهت‌گیری‌های سیاسی ماسک مدت‌ها است با تجارت او هدایت می‌شود. در سال ۲۰۱۰ میلادی، زمانی که تسلا و اسپیس‌ایکس از کمک‌ها و قرارداد‌های فدرال برخوردار شدند، ماسک با اوباما، رئیس‌جمهور وقت امریکا متحد شد. او همچنین به برخی از رهبران جریان اصلی به‌ویژه «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه نزدیک شده است. با‌این‌وجود، با گسترش پوپولیسم و ناسیونالیسم در سیاست جهانی، ماسک از «شی‌جین‌پینگ» رئیس‌جمهور چین، «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل، «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهور ترکیه و «جورجیا ملونی» نخست‌وزیر ایتالیا حمایت کرد. او از شکست چپ‌گرایان سخن گفت و درباره مسائلی مانند کاهش نرخ زادوولد و مهاجرت غیرقانونی به اظهارنظر پرداخت.

یک بازی طولانی در هندوستان

در سپتامبر ۲۰۱۵، از مودی در کارخانه تسلا در فرمونت در کالیفرنیا استقبال کرد. مودی، سیاست‌مدار ملی گرای هند، یک سال پیش از آن به‌عنوان نخست‌وزیر هند انتخاب شده بود و درحال بازدید از امریکا بود. ماسک در آن دیدار گفته بود: چگونه «پنل‌های خورشیدی و بسته‌های باتری» می‌توانند مناطق روستایی در هند را بدون نیاز به خطوط برق، تامین و کار برق‌رسانی را تسهیل کنند. مودی بعدا گفته بود: «من نگاه و دید او (ماسک) را درک کردم». این رابطه علنی‌شده سال‌ها تداوم یافت.

هند یک بازار بالقوه عظیم برای محصولات تسلا است. بااین‌وجود، هند عملا خودرو‌های الکتریکی را که سازندگان خارجی ساخته‌اند، ممنوع کرده است. در سال‌های اخیر، تعرفه‌ای که هند بر خودرو‌های الکتریکی وارداتی اعمال می‌کند تا ۱۰۰درصد افزایش یافته است. ماسک در ابتدا از دیپلماسی شخصی سنتی استفاده کرد و با مودی ملاقات داشت و به کارکنان خود در تسلا دستور داد، به مقام‌های هندی نزدیک شوند. تسلا در سال ۲۰۱۷ میلادی، نامه‌ای به دولت هند ارسال کرد تا مذاکرات را درمورد فعالیت در آن کشور آغاز کند. سه نفر از افراد مطلع در تسلا گفتند: پیشنهاد دیگری که برای دولت مودی ارسال شد، در سال ۲۰۱۹ رد شد. پس از آنکه ماسک، توییتر را در سال ۲۰۲۲ خریداری کرد، اهرم جدیدی در اختیار داشت. این پلتفرم که به ایکس تغییر نام یافت، به‌طور گسترده در هند مورداستفاده قرار گرفت، ازجمله توسط مودی که نزدیک به ۹۸ میلیون دنبال‌کننده دارد و به پلتفرمی برای بحث‌های سیاسی تبدیل شده است.

ماسک سال گذشته به کارمندان توئیتر گفته بود: شخصا با مودی رابطه صمیمانه‌ای دارد. دو کارمند سابق توئیتر گفته بودند: او به‌راحتی می‌تواند با مودی تماس تلفنی بگیرد و با او مکالمه داشته باشد. ماسک، ژوئن گذشته بار دیگر با مودی در جریان سفر او به نیویورک دیدار داشت. ماسک در پستی در ایکس نوشته بود: هند باید یک کرسی دائمی در شورای امنیت سازمان ملل داشته باشد که این امر موجب تقویت جایگاه بین‌المللی هند می‌شود. او نوشته بود: «نداشتن کرسی دائمی هند در شورای امنیت با وجود اینکه پرجمعیت‌ترین کشور روی زمین است، امری پوچ می‌باشد».

هند دو ماه پس از آن اعلام کرد، برخی از عوارض واردات خودرو‌های برقی را برای تولیدکنندگانی که حداقل ۵۰۰ میلیون دلار برای تولید خودرو در آن کشور متعهد شده‌اند، کاهش می‌دهند. این سیاست تعرفه‌ها را از ۱۰۰درصد به ۱۵درصد قیمت خودرو کاهش داد، به‌ویژه برای خودرو‌های برقی که بیش از ۳۵۰۰۰ دلار به فروش می‌رسند. سه منبع آگاه می‌گویند تسلا ماه گذشته مکان‌های احداث کارخانه‌های خودروسازی آن شرکت را در سه ایالت بررسی کرد.

نزدیکی به بولسونارو در برزیل

ماسک در سال ۲۰۲۱ میلادی، خواستار ارائه سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به برزیل شد که بولسونارو، رئیس‌جمهور پوپولیست دست راستی آن را رهبری می‌کرد. در آن زمان، استارلینک در مراحل ابتدایی خود، کم‌تر از ۱۵۰ هزار کاربر در ۲۵ کشور جهان داشت. در اکتبر ۲۰۲۱ میلادی، وزیر ارتباطات برزیل با ارسال نامه‌ای برای ماسک اعلام کرد: «استارلینک و برزیل می‌توانند شرکای بزرگی شوند»، چند هفته بعد، دیدار میان مقام‌های برزیلی و ماسک در تگزاس صورت گرفت. تنظیم‌کنندگان برزیلی، بهره‌برداری از استارلینک را در دسامبر ۲۰۲۱ تایید کردند. در ماه مه همان سال، ماسک سفری غیرمنتتظره به برزیل داشت. بولسونارو و ماسک در استراحتگاهی نزدیکی سائوپائولو، گفتند استارلینک در برزیل عملیاتی می‌شود. اتصال اینترنت به ۱۹۰۰۰ مدرسه روستایی، همچنین نظارت بر محیط‌زیست آمازون را فراهم خواهد کرد. بااین‌وجود، طرح اتصال مدراس به اینترنت استارلینک هرگز محقق نشد.

ماسک بعدا مدعی شد روسای سابق توئیتر در شکست انتخاباتی بولسونارو مشارکت داشته‌اند. او در دسامبر ۲۰۲۲، بدون استناد به هیچگونه شواهدی با انتشار پستی در ایکس نوشته بود:  «این امکان وجود دارد که پرسنل توئیتر، نامزد چپگرا در انتخابات را ترجیح داده باشند. توئیتر ممکن است افرادی را در تیم خود در برزیل داشته باشد که از نظر سیاسی به‌شدت مغرضانه عمل می‌کنند».

دو کارمند سابق توئیتر، اما گفته‌اند ماسک در تصمیم‌گیری درمورد این که کدام پست درمورد نتایج انتخابات برزیل باقی بماند یا حذف شود، دخالت کرده است. به گفته آنها، حتی پس از اینکه ماسک درمورد خطر خشونت در برزیل آگاه شد، به کارمندان توئیتر دستور داد، از اجرای قوانین انتخاباتی توئیتر در آن کشور دست بکشند، ازجمله سیاستی که کاربران را از انتشار ادعا‌های گمراه‌کننده درباره نتایج انتخابات منع می‌کند. او به آنها گفته بود صرفا پست‌هایی را حذف کنند که به‌طورمستقیم به خشونت دامن می‌زنند یا مشمول حکم دادگاه هستند.  

در ژانویه ۲۰۲۳، هزاران نفر از حامیان بولسونارو به کنگره، دادگاه عالی و دفاتر ریاست‌جمهوری برزیل هجوم بردند، با این باور نادرست که نتیجه انتخابات به‌ سرقت رفته است. نزدیکی ماسک به بولسونارو به‌قدری بود که در راهپیمایی‌های طرفداران بولسونارو در ریودوژانیرو، آنها پلاکارد‌هایی در قدردانی از ماسک و حمایت از او در دست داشتند. زمانی که بولسونارو در جمع طرفدارانش سخنرانی کرد، از ماسک به‌عنوان «مردی که واقعا آزادی واقعی را برای همه ما حفظ می‌کند»، ستایش کرد.

ماسک به‌دنبال لیتیوم در آرژانتین

در سال ۲۰۲۲ میلادی، یکی از تامین‌کنندگان لیتیوم تسلا، سرمایه‌گذاری ۱.۱ میلیارد دلاری را برای توسعه در آرژانتین اعلام کرد. از آن زمان به این طرف، ماسک علاقه شدیدی به سیاست آرژانتین به‌ویژه میلئی داشت که به یکی از برجسته‌ترین روابط سیاسی ماسک منجر شد. میلئی لیبرتارین، نامزد انتخابات آرژانتین که خواستار خروج دولت از اقتصاد و گره‌زدن بیش‌تر اقتصاد آرژانتین به دلار امریکا بود، به منتقدانش توهین می‌کرد، کاری که ماسک هم به‌طور مشابه انجام می‌دهد. میلئی و ماسک همچنین هر دو ضدچپ‌ها هستند و به شبکه‌های اجتماعی اعتیاد دارند. میلئی و ماسک، چند روز پیش از برگزاری مراسم تحلیف میلئی با یکدیگر صحبت کردند و ماسک درمورد لیتیوم آرژانتین از او پرسید.

در ماه‌های پس از آن، میلئی قوانینی را وضع کرد که استخراج لیتیوم آرژانتین را برای سرمایه‌گذاران خارجی بسیار جذاب‌تر می‌کند. لایحه او دارای یک مزیت بزرگ برای تسلا است: مشوق‌های قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران خارجی در پروژه‌های بزرگ به‌ویژه در عرصه معدن در نظر گرفته شده است. چنین شرکت‌هایی کاهش قابل‌توجهی از مالیات، معافیت‌های گمرکی و مزایای ارز خارجی، همچنین تضمین مالیاتی و نظارتی را برای ۳۰ سال آینده دریافت خواهند کرد.

تامین‌کننده لیتیوم تسلا، احتمالا واجد شرایط است. اگر چنین باشد، طرح میلئی به تسلا امکان دسترسی به لیتیوم آرژانتین را دست‌کم تا سال ۲۰۵۴ خواهد داد. این پیشنهاد در ۳۰ آوریل به تصویب نمایندگان آرژانتین رسید. اسپیس‌ایکس از سال ۲۰۲۲ برای تایید استارلینک در آرژانتین بر دولت آن کشور فشار آورده بود، اما با چالشی اداری مواجه شد. میلئی اما پس از به‌قدرت‌رسیدن، به‌سرعت قوانین اینترنت ماهواره‌ای را کاهش داد و استارلینک در ماه مارس فعالیت خود را در آرژانتین آغاز کرد.

میلئی نیز از این دوستی دوجانبه سود برده است؛ زیرا ماسک به تاثیرگذارترین تبلیغ‌کننده آنلاین او تبدیل شده است. ماسک در ماه ژانویه، ویدئو‌های سخنرانی میلئی در مجمع جهانی اقتصاد را به اشتراک گذاشت که در آن مدعی شده بود، کمونیسم و عدالت اجتماعی، تهدید‌های اصلی غرب هستند. این پست‌ها تمجید راست‌گرایان آرژانتینی، همچنین دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور اسبق امریکا را به‌دنبال داشت.

میلئی در ماه گذشته به تگزاس سفر کرد تا با ماسک در کارخانه تسلا دیداری داشته باشد. طبق بیانیه دفتر میلئی، آن دو توافق کردند بازار‌ها را باز و از ایده آزادی دفاع کنند. اخیرا نیز میلئی و ماسک اینبار در کنفرانسی در لس‌آنجلس با یکدیگر دیدار داشتند و میلئی در یک سخنرانی از تلاش ماسک برای رسیدن به مریخ تمجید کرد و آن کارآفرین را «دوست من» خواند. چند ساعت پس از آن، ماسک عکسی از خود را با میلئی منتشر کرد. او نوشته بود: «من سرمایه‌گذاری در آرژانتین را توصیه می‌کنم».